Schroniska w Tatrach
Powstanie schronisk w Tatrach związane było z rozwojem turystyki w tym rejonie. Pierwsze wędrówki i wejścia na szczyty odbywano po słowackiej stronie (wiek XVII - XVIII). Początki zainteresowania Tatrami w Polsce datuje się na koniec wieku XIX (w 1873 roku powstało Towrzystwo Tatrzańskie). To za jego sprawą rozpoczęto budowę szlaków i schronisk górskich na najpopularniejszych trasach. Schronisko nad Morskim Okiem powstało w 1874 roku, w Dolinie Roztoki i Pięciu Stawów w 1876. Wcześniej turyści nocowali praktycznie gdzie się dało (niezagospodarowane schrony), nad Morskim Okiem niezagospodarowana szopa istniała od 1836 roku. Podobnie sprawa miała się na Słowacji (ówcześnie Węgier), Rainerowa Chata 1863 rok, Nad Popradzkim Stawem 1879, Teryego 1899.
Dzisiejsze funkcjonowanie schronisk różni się znacząco od tamtych czasów, głównie za sprawą ilości turystów jakie odwiedzają Tatry, ale po części też za sprawą samych właścicieli schronisk. Obecnie ciężko sobie wyobrazić nocleg w schronisku bez wcześniejszej rezerwacji, nawet udzielenie noclegu awaryjnego (np. z powodu ciemności) coraz częściej jest omijane jakimiś przepisami. Czasem tanie turystyczne noclegi są już działalnością poboczną a schronisko pełni głównie funkcje hotelowe. Z drugiej strony ciężko wyobrazić sobie, że schroniska funkcjonują tak samo jak wtedy kiedy po Tatrach chodziło kilka tysięcy osób a dziś kilkaset tysięcy. Nawet te położone z dala od uczęszczanych szlaków działają na zasadach komercyjnych i najczęściej odbywa się to kosztem komfortu, albo wysokich cen za wszystko poza noclegiem.
W Tatrach Polskich
Po polskiej stronie funkcjonuje siedem schronisk górskich i hotel górski na Kalatówkach. Rozciągają się od zachodniej granicy (Dolina Chochołowska) po wschodnią (Dolina Roztoki). Takie usytułowanie pozwala przejść całe Tatry wędrując od jednego do drugiego schroniska lub zwiedzić okoliczne szczyty wracając na noc do schroniska.
W Tatrach Słowackich
Po słowackiej stronie możemy doliczyć się od 10 do 15 schronisk w zależności od metody jaką przyjmiemy. Większość położona jest w rejonie Tatr Wysokich, jedno w Tatrach Bielskich (pod Szarotką) i dwa w Tatrach Zachodnich (Chata Czerwieniec i Ziarska Chata).
